Les 4: help, wat is een voltooid deelwoord?
Don Quichot trekt ten strijde!
O, help. De d’s en t’s bij de voltooide deelwoorden. Dat is niet eenvoudig. Om te beginnen moet je dus weten wat een voltooid deelwoord is. Dan moet je het nog herkennen als je het tegenkomt en dan moet je het nog correct vervoegen. Ik geef het je te doen.
Aan mij dus de schone taak om jou uit te leggen hoe het moet. Dat doen we in twee keer. Anders wordt deze les veel te lang en daar zit niemand op te wachten.
Wat is een voltooid deelwoord
Veel voltooide deelwoorden beginnen met ‘ge-‘, maar niet allemaal. Daarom kun je beter dit onthouden: het voltooid deelwoord laat zien dat iets af is. Het is klaar. Daarom heet het ook ‘voltooid’. Dus het verhuizen is klaar bij ‘verhuisd’. Het fietsen is afgelopen bij ‘gefietst’ en er gebeurt niets meer bij ‘gebeurd’. Ja? Oké.
Hoe herken je een voltooid deelwoord?
Om te beginnen natuurlijk doordat het blijkbaar voorbij is. Het is af. Helemaal. Bovendien staat er netjes een hulpwerkwoord bij. Help! Een hulpwerkwoord. Precies. Een hulpwerkwoord helpt het voltooid deelwoord om in de zin te staan. Uit zichzelf kan een voltooid deelwoord dat niet. Natuurlijk kun je kaartjes versturen met ‘verhuisd!’ en iedereen snapt dat, maar het is natuurlijk geen volledige zin. Het is een zin als er staat ‘wij zijn verhuisd’. En wat is dan dus het hulpwerkwoord? Precies, dat is ‘zijn’. ‘Hebben’ komt ook veel voor, zoals in het zinnetje ‘zij heeft gefietst’. Ja, je kunt ook zeggen ‘zij is met de fiets gekomen’; dan omzeil je het hele probleem, maar dan is ze dus gekomen en dat is… juist, een voltooid deelwoord. Overigens eentje waarbij je geen probleem zult hebben met het correct vervoegen; geen d of t te bekennen. Er is nog een hulpwerkwoord dat heel veel wordt gebruikt en dat is ‘worden’. Zoals in de vorige zin: ‘wordt gebruikt’: dat is een vorm van het hulpwerkwoord ‘worden’ plus het voltooid deelwoord ‘gebruikt’.
Nu iedereen weet wat een voltooid deelwoord is, zijn we klaar voor de vraag: wanneer schrijf je een voltooid deelwoord met een d en wanneer met een t? Dat doen we morgen.
Hé Don Quichot, Heerlijke Nederlandse lessen met humor. Blijf vooral doorgaan. Niveau van leraren op V.O.’s is namelijk bedroevend. Zo kunnen onze kinderen via internet nog eens wat bijleren 🙂
[…] Dit blogartikel was vermeld op Twitter door Ferdi Faas, Scherpschrijver. Scherpschrijver heeft gezegd: Daar is ie dan! Les 4: d's & t's bij het voltooid deelwoord. Mét filmpje waarin ik mezelf vastklets… http://tinyurl.com/38ahgk3 RT PLS […]
hallo Wanda , heel erg bedankt voor al u filmpjes want als u het vertelt begrijp ik het beter dan onze docent 😛 dus heel erg bedankt groetjes Devin;)
Heej Wanda,
Ga vooral door met uw filmpjes! U geeft op een leuke, humoristische en leerzame manier les;precies datgene wat leerlingen, studenten of zelfs volwassenen aanspreekt!
Mijn petje af voor het werk dat u verricht. Weinigen hebben zin om lange teksten met ingewikkelde grammaticaregels te bestuderen. Het feit dat u al die regels op een makkelijke manier over weet te brengen is echt fantastisch!
Ik wens u veel succes en hoop zeker dat u verder gaat met het ontwikkelen van dergelijke filmpjes!
Nogmaals grote dank:)
je kunt het goed uit leggen
Hey! Wanda
Bedankt voor dit filmpje ik heb morgen een toets en ik wou het het nog een keer voor de zekerheid weten
BEDANKT HE!
Dank u kheb morgen een toets grammatica spelling de laatste keer had ik een 5,8 🙁
nu ga ik het wel goed doen 😀
Succes, Roza!
Ik snap het niet zucht…
Kun je aangeven wat je niet begrijpt? Dan kan ik je dat misschien uitleggen.
Bedankt is was het vergeten maar nu niet meer !
Wel een beetje kort door de bocht Annelies Kaan om het gehele VO op het gebied van Nederlands te diskwalificeren. Je zult waarschijnlijk het basis onderwijs bedoelen? Die stonden een tijd geleden negatief in het nieuws. Zie deze link voor meer info: http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/3140924/2012/01/28/Leerkracht-in-opleiding-leert-meer-over-zichzelf-dan-over-rekenen-en-taal.dhtml
En ik wil Wanda wel eens zien voor een VMBO of HAVO klas als je zo staat te praten (bijna infantiel) heb je binnen de kortste keren orde problemen. Net ook even op linkedin het profiel van Wanda bekeken en ik zie dat ze geen enkele ervaring heeft binnen het VO/basisonderwijs of in het bezit is van een bevoegdheid om les te geven.
Ik zou zeggen schoenmaker blijf bij je leest.
Beste Maurice,
Bedankt voor je reactie.
Ik streef er absoluut niet naar om voor de klas te gaan; sterker nog, na mijn eerste stage tijdens de lerarenopleiding besloot ik definitief dat ik niet het middelbaar onderwijs in wilde. Dat is ook niet mijn intentie met deze lesjes. Ik maak deze lesjes, omdat er behoefte aan is. Vooral onder volwassenen, overigens, die deze ‘infantiele’ manier zeer kunnen waarderen. Wie er wat aan heeft, prima. Zo niet, ook goed.
Dus ik blijf bij mijn leest; ik ga niet voor de klas – wees maar niet bang. Dat neemt niet weg dat ik vrij ben om op mijn eigen site lesjes te publiceren voor wie daar wat aan heeft. Ook zonder onderwijsbevoegdheid.
Met groet, Wanda
thanx ik was vergeten wat het voltooid deelwoord was
Hey Wanda,
Heel erg bedankt voor uw verhaal.
Ik heb maandag een so Nederlands hierover dus heel erg bedankt 🙂
Veel succes!
dankuwel wanda kan ik zeker voor mijn exames gebruiken
Succes met je examens!
als iemand schrijft :”Als ik, iedere keer wanneer er vrouwen worden beledigt, ”
is dit dan goed??
er is nu een discussie gaande of het beledigT of beledigD is.
ik hoor graag uw reactie
Groetjes,
Petra
hoi Petra,
Het is in deze zin een voltooid deelwoord, dus het is ‘beledigd’.
Zou er staan ‘iedere keer dat hij vrouwen beledigt’, dan is het een persoonsvorm van de derde persoon enkelvoud en dat is met een t.
Succes!
Wanda
Dank je voor het snelle antwoord!
Grappig dat niemand na al die jaren ooit is gevallen over de spelfout in de tekst :).
“Om te beginnen met je dus weten wat een voltooid deelwoord is.”.
“Met” had moet moeten zijn!
Verder een super duidelijke uitleg.
echt
dit is zo veel makkelijker dan als mij docent het uitleg
Ha wat een prima filmpjes Wanda! Daar zal ik leerlingen op wijzen. Super!
Dank je! Leuk!